فرهنگخانه مازندران دیشب محل اجرای خاطره‌‌انگیزی از گروه امیر پازواری برای تعدادی از علاقه‌مندان به فرهنگ و هنر بود که به مناسبت برپایی مراسم رونمایی آلبوم موسیقی مازندرانی «چِم» گرد هم آمده بودند.
رونمایی از آلبوم موسیقی «چِم» در محفلی خاطره‌انگیز گروه موسیقی امیر پازواری جدیدترین آلبوم موسیقی خود را با آهنگسازی «سیاوش طالبی» توسط شرکت فرهنگی هنری گلبانگ منتشر کرد که این آلبوم دیشب با حضور تعدادی از هنرمندان و هنردوستان در سالن اجتماعات فرهنگخانه مازندران رونمایی شد.
آلبوم «چِم» جدیدترین اثر موسیقایی گروه 30 سالۀ امیر پازواری محسوب می‌شود که تا کنون آثار متعددی را به بازار موسیقی عرضه کرده‌اند. گروهی که طی سه دهه فعالیت ده‌ها اجرا در مازندران، سایر استان‌ها و حتی خارج از کشور داشته و سهم زیادی در تولید آثار موسیقایی مازندران و همچنین حفظ و اشاعه ملودی‌های بومی مازندران دارد.
قطعات جدید در «چِم»
استاد «ابوالحسن خوشرو» خواننده اصلی این گروه است که از نخستین روزهای تشکیل گروه در دهه 60 تا کنون در عمده اجراهای گروه و همچنین آلبومهای تولید شده حضور داشته و در آخرین آلبوم نیز که به آهنگسازی جوان هنرمند مازندرانی در همین گروه تولید شده، با وجود بیماری در دو سال اخیر، خوانندگی قطعات را پذیرفت.
«صبحِ روجا»، «چشم انتظاری»، «چِم»، «بِرو بِهار»، «بی تِه»، «بیقِراری» و «صِواحی سو» قطعاتی هستند که در این آلبوم قرار دارند.
آهنگساز آلبوم «چِم» می‌گوید قطعاتی که در این آلبوم وجود دارد عمدتا ساخته شده‌اند و قطعاتی جدید در موسیقی مازندران محسوب می‌شوند.
به گفته طالبی جز قطعه «چِم» که امیری‌خوانی است و قطعه «بِرو بِهار» که بر پایه ملودی قدیمی «زهرا جان» ساخته شده، بقیه قطعات آهنگسازی شده‌اند.
اشعار 5 قطعه نخست را شعبان نادری رجه و دو قطعه پایانی را نیز کامبیز اکبری هولاری سروده‌اند. نوازنده و آهنگساز «چِم» می‌افزاید: سرایش اشعار روی ملودی‌های ساخته شده برای صدای استاد خوشرو انجام شد.
همراهی استاد خوشرو
آغاز فعالیت برای تولید این آلبوم سال 1396 بود، یعنی زمانی که بیماری استاد خوشرو آغاز شده بود و انجام فعالیت‌های هنری برای او با محدودیت‌هایی همراه بود. اما طالبی می‌گوید استاد خوشرو بدون این که بیماری را دلیلی برای همراهی نکردن بداند، حتی در مواقعی که حال جسمی مساعدی نداشت نیز به استودیو می‌رفت و برای ضبط قطعات پشت میکروفون قرار می‌گرفت.
استاد خوشرو شرایط حضور در مراسم رونمایی آلبوم موسیقی «چِم» را نداشت و «نسیم میرزانژاد» به نیابت از او در مراسم حضور یافت. البته یک پیام صوتی از استاد خوشرو با زبان مازندرانی در سالن پخش شد:
«سلام به همه عزیزان. این اثر در پیشگاه مردم ارزشی نِدارنه، ولی امیدوارمی که مردم با وجاهت خودشون، شخصیت اجتماعی خودشون بپسندِن و ما رِ سرفراز هاکنن، ناامید نکنن در کار، و تشویقی بوه برای ما. امیدوارمه که همه هنرمندان سالم و تندرست بوئن.»
گروه موسیقی «امیر پازواری» به سرپرستی رجب رمضانی این آلبوم را طی دو سال اخیر تولید کرده است. علاوه بر رمضانی به عنوان سرپرست گروه و نوازنده دوتار، عبدالله خوشرو و رضا ابراهیمی (کمانچه)، بابک خوشرو (تار)، یحیی قدیری و محمد قدیر (لَـلِه‌وا)، سعدی صادقی (کمانچه و لَـلِه‌وا)، نغمه رمضانی و مرتضی تقوی آلاشتی (سنتور)، سرمه طالبی (تار)، عرفان عزیزی (بم تار)، صبا رمضانی (دف، دایره، دِسَرکوتِن)، سیاوش طالبی (نی، بم تار، دوتار و سرنا)، پویان خلیلی، هامان خلیلی، رضا ابراهیمی و سیاوش طالبی (سه‌تار) و گلاره کریمی، نغمه رمضانی، سرمه طالبی، عرفان عزیزی و محمود شریفی (همخوان) اعضای گروه امیر پازواری در تولید آلبوم موسیقی «چِم» هستند.
خاطرات 30 ساله
«جمشید نیکوزاد» نوازنده سازهای کوبه‌ای گروه در این مراسم به پیشینه تشکیل این گروه اشاره کرد و خاطراتی هم از اوایل فعالیت گروه امیرپازواری و نامگذاری آن گفت: «میانه‌های دهه 60 دور هم نشسنی من و تعدادی از دوستان که در سالن حضور دارند بهانه‌ای برای همنوازی شد. آن زمان نه کوک گروهی ساز می‌شناختیم و نه از فواصل موسیقی چیزی می‌دانستیم. برای دور هم ساز زدن باید از رودخانه می‌گذشتیم.»
نیکوزاد همین دور همنشینی‌ها را عاملی برای تشکیل یکی از گروه‌های اثرگذار موسیقی مازندران می‌داند و می‌گوید:
«گروه را سال 1368 تشکیل دادیم. استاد خوشرو که به گروه اضافه شد سر از پا نمی‌شناختیم. ابتدا برای نامگذاری گروه چند نام را پیشنهاد کردیم. نرگیس جار و مونگِک نام‌های پیشنهادی ما بودند. اما ابوالحسن خان پیشنهاد داد که نام گروه را بگذاریم امیر پازواری تا یاد این شاعر زنده بماند. حضور استاد خوشرو به ما انگیزه بیشتری برای کار کردن داد.»
کنسرت روی جعبه‌های نوشابه
گروه امیر پازواری سال 1372 اقدام به برگزاری کنسرتی در سینما فجر قائمشهر کرد. سینمایی که سال‌ها پیش تخریب شد و امروز اثری از آن نیست.
نیکوزاد می‌گوید اجرای کنسرت در قائمشهر پس از سال‌ها توقف در برگزاری این رویدادها کار آسانی نبود: «کنسرت گروه در سینما فجر اولین کنسرت رسمی در قائمشهر بود. استرس زیادی داشتیم. مردم هم اولین بار بود که پس از سال‌ها قرار بود بیایند و موسیقی زنده ببینند. استقبال مردم باعث شد دلگرمی بیشتری داشته باشیم و تمرین‌ها جدی شود و بعد آلبومهای نرگیس جار و هوژبرخوانی را ضبط کنیم.»
پخش ویدئویی از مرور 30 سال فعالیت گروه امیر پازواری، بخش‌هایی از دستاوردهای هنری این گروه را به تصویر کشید. حتی چند ثانیه از فیلم نخستین کنسرت این گروه نیز پخش شد. کنسرتی که به گفته نیکوزاد در سینما فجر قائمشهر به دلیل نداشتن سن مناسب روی صحنه‌ای که با جعبه‌های نوشابه ساخته شده بود اجرا شد و برای مردم قائمشهر خاطره ساخت.
تکرارِ یک اجرا
پس از پایان پخش این ویدئو، همان گروه که حدود 30 سال پیش تشکیل شده بود روی صحنه حاضر شد؛ این بار با چهره‌هایی تغییر یافته به خاطر گذر عمر.
رجب رمضانی (سرپرست گروه و نوازنده سنتور)، عبدالله خوشرو (کمانچه)، نورعلی رمضانی (سه‌تار)، حمیدرضا طالبی و مهرداد نیک‌رفتار (لـلِه‌وا) و جمشید نیکوزاد (دِسَرکوتِن و دایره) اعضای اولیه گروه امیر پازواری بودند که از سال 1368 این گروه را تشکیل دادند و اوایل دهه 70 با اجرای استاد خوشرو کنسرتی را در قائمشهر برگزار کردند. پس از 30 سال همین افراد در فرهنگخانه مازندران گرد هم آمدند و کنار هم نشستند و قطعاتی را از همان اجراها و تمرین‌ها نواختند. جای خالی استاد خوشرو را در این اجرا، «محمود شریفی» پر کرد.
زادروزِ مروجِ دانایی
در بخشی از مراسم نیز به بهانه یکم اسفند زادروز استاد فقید احمد محسن‌پور، «جهانگیر نصرفی اشرفی» سرپرست دانشنامه مازندران و تبرستان و پژوهشگر برجسته فرهنگ و موسیقی اقوام سخنانی درباره اثرگذاری پررنگ چهره‌هایی همچون اساتید محسن‌پور و خوشرو در فرهنگ موسیقایی مازندران را عنوان کرد.
نصری اشرفی معتقد است که استاد محسن‌پور را نباید فقط به عنوان یک موسیقیدان شناخت، بلکه او یکی از مروجان دانایی در جامعه است.
وی می‌گوید: «همه ما استاد محسن‌پور را به عنوان موسیقیدان، آهنگساز و یک نوازنده می‌شناسند و این که نخستین کسی بود که چیدمان موسیقی بومی را در استان ما خلق کرد. از مجموعه رپرتوارهای گردآوری شده بعد از پژوهش‌های گسترده‌ای که در سراسر مازندران داشت، برخی از قطعات شاخص را که ارتباط تنگاتنگی با زندگی و خاطرات مردم مازندران داشت در چیدمان جدید موسیقی مازندران قرار داد. اما این تمام اثرگذاری آقای محسن‌پور نبود.»
اشرفی محسن‌پور را مروج دانایی و کمال انسانی می‌داند و می‌افزاید: «او با وجود نازل بودن سطح نوازندگان در آن مقطع تلاش کرد با دانایی و دانش خودش در این حوزه کارهایی را خلق کند. به طور مثال سال 1367 اولین اثر ایشان به عنوان بهترین کار قومی کشور از سوی معاونت هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی شناخته شد. اما معتقدم این یک بحث اندک در دانایی‌های آقای محسن‌پور است. ایشان مروج دانایی و کمال انسانی بود. من افتخار داشتم و بزرگترین موهبت زندگی‌ام آشنایی با ایشان بود. افتخار می‌کنم که همچنان خودم را شاگرد ایشان می‌دانم. امیدوارم که توانسته باشم از دانایی‌های ایشان بر اساس ظرفیت‌ها و قابلیت‌های خودم بهره برده باشم.»
سرپرست دانشنامه مازندران و تبرستان افرادی مانند استاد محسن‌پور و استاد «نورعلی برومند» را فراتر از ظرف زمان زندگی‌شان توصیف می‌کند و می‌گوید: «وقتی نورعلی خان برومند که در دانشکده هنرهای زیبای تهران تدریس می‌کرد هم مانند آقای محسن‌پور روشندل بود. اما آنقدر دانایی داشت که به دعوت یکی از مهم‌ترین دانشگاه‌های امریکا دعوت شد و موسیقی ایران را در یک دوره شش ماهه برای دو مقطع تدریس کرد. آقای محسن‌پور هم چنین جایگاهی داشت. به نظرم او ماهی بسیار بزرگی بود که در یک استخر به نام مازندران زندگی می‌کرد. خوشحالم که امروز صدها هنرمند خوب مثل برادران رمضانی داریم. اما در دهه 60 فقط چند نوازنده داشتیم که آن‌ها هم از موسیقی علمی آگاهی نداشتند و شاید فواصل را نمی‌شناختند. آقای محسن‌پور مروج موسیقی علمی در مازندران بود.»
کم توجهی به هنرمندان
نصری اشرفی نقدی هم به کم‌توجهی مسئولان طی تمام سال‌های اخیر نسبت به حمایت از هنرمندان را مطرح کرد. او معتقد است که هنرمند در تمام سال‌های اخیر به جای این که قدر ببیند از سوی بسیاری از مدیران تحقیر شده است. نمونه آن را هم تغییر روند ارائه خدمات در خانه جوان سابق ساری که اکنون در مدیرتی هلال احمر است می‌داند:
«در کم‌توجهی مسئولان فرهنگی ما همین بس که امروز جایی را که زمانی برای هنرمندان و جوانان ساخته بودند و از آن‌ها حمایت می‌کردند تا آن جا فعالیت و اجرا داشته باشند، به محلی برای کسب درآمد تبدیل شده است. سالن هلال احمر ساری به موسیقی و هنر اختصاص داشت و برای این هدف ساخته شده بود. اما امروز در دست مسئولان افتاده و اگر گروه‌ها بخواهند اجرا داشته باشند باید به هر شکلی که شده مبلغی را تامین کنند و بپردازند تا اجازه برگزاری برنامه داشته باشند.»
وی می‌افزاید: «با این حال و با این که نادانی و جهل همیشه مروجان بیشتری در جوامع بشری داشت، در هر صورت میوه‌های دانایی تکثر پیدا کرد که زنده‌یاد محسن‌پور به سهم خودش در بخش بزرگی از دانایی مازندران نقش و سهم بسزایی داشت. تردیدی وجود ندارد که آقایان محسن‌پور و خوشرو تحول و انقلابی در موسیقی مازندران به وجود آوردند.»
هنرمندان جوان گروه امیر پازواری متشکل از بابک خوشرو، سیاوش طالبی، رضا ابرهیمی و سرمه طالبی (سه‌تار)، سعدی صادقی (کمانچه)، محمد قدیر(لَـلِه‌وا)، صبا رمضانی (دایره) و میثم یاری (آواز) در مراسم رونمایی روی صحنه حاضر شدند و بخشی از این آلبوم از جمله قطعه «صواحی سو» را اجرا کردند.
در این مراسم آلبومهای «چِم» و «شاباجی» برای عرضه و فروش در دسترس حاضران قرار گرفت. همچنین تعداد محدودی آلبوم «چِم» با امضای استاد خوشرو در مراسم به مشتاقان عرضه شد.
گروه موسیقی امیر پازواری نخستین آلبوم خود را سال 1371 با نام «نرگیس جار» زیر نظر استاد محسن‌پور تولید و منتشر کرد. پس از آن نیز این گروه تا کنون آلبوم‌هایی همچون «هوژبرخوانی»، «تش سما»، «ورف سما»، «بهار وارش» و «سرونگ» را تولید کرده و اجراهای متعددی در داخل و خارج از کشور داشت.
http://www.mehrava.ir/757-chem.html#sigProId3552ea5673
منبع: سایت واژه روز
