شاید به جرات بتوان ادعا کرد که مقام هرایی از فنی ترین و با ساختارترین آوازهای مازندرانی است که در شرق مازندران مرسوم است. هرایی از رپرتوآر ساز دوتار است و موضوعی عاشقانه دارد. نوائی فریاد گونه از گفتگوی گل و بلبل و عاشق و معشوق می باشد که به چهاربند عاشق نیز معروف است.مقام هرایی دارای ساختار موسیقی سنتی می باشد .
این آواز در اصل خراسانی است و معمولا اشعار فارسی دارد . گودارها بر این باورند که هرایی دارای چهارده چلّه (شاخه) می باشد که از استادی به نام چُر به آن‌ها به ارث رسیده است.
احمد محسن‌پور در کتاب «موسیقی مازندران» که همراه آلبومی در قالب شش نوار کاست به وسیله انجمن موسیقی ایران منتشر شده، در بیان وجه تسمیه این آواز آورده است :
ز باد تند و از هرّای باران همی تازند پنداری سواران
هرا: آواز مهیب مانند آواز وحوش (ویس و رامین فخرالدین گرگانی به اهتمام محمد جعفر محجوب)
هرای یا هرا: بانگ و افغان و فریاد (فرهنگِ گویش خراسان بزرگ، امیر شالچی).
